Sahip Evcil Hayvanlarımız Hakkında Bilmemiz Gerekenler
Evin enerjisini yükselten evcil hayvanlar, artık birçoğumuzun evinde bulunuyor. Evlerimizin ortamını renklendiren bu canlılar da bizim gibi sağlık problemleri yaşayabiliyor. Nasıl kendimize ve sevdiklerimize zarar gelmemesi için doktor tavsiyelerine dikkat ederek yaşıyorsak, minik dostlarımız için de veteriner tavsiyelerini dinlemeliyiz. Biz de bu yüzden bu sayımızda sizin için, Veteriner Hekim Çağrı Bolat ile bir röportaj gerçekleştirdik.
S: Çağrı Bolat Kimdir?
ÇB: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi bölümü mezunuyum, 2015 yılında ise İç Hastalıklar ana bilim dalında yüksek lisansa başladım. Baba mesleği olan veterinerlik mesleğimi severek yapıyorum. 2018 yılından bu yana Etlik’teki Vet On Board kliniğinde, tüm evcil hayvanlar için 7/24 hizmet veriyoruz. Bünyemizde tüm cerrahi operasyonları, kolonoskopi, endoskopi, ekokardiyografi, tam donanımlı laboratuvarlarımız ile tüm müdahaleleri bünyemizde gerçekleştiriyoruz. 7/24 hizmet veriyor olmamız ve ihtiyaç halinde yerinde muayene hizmetimiz ile de hizmetlerimize devam ediyoruz.
S: Bir veteriner olarak en çok karşılaştığınız sorularla devam edelim. Evde kedi, köpek bakımı konusunda nelere dikkat etmeliyiz?
*Köpeğin ebadının küçük olması dışarı çıkma ihtiyacı olmadığını göstermez*
ÇB: Köpeğin yaşı ve boyutu ne olursa olsun, günde 2 kez dışarı çıkmalı, İhtiyaçlarını gidermeli, fiziksel antrenmanını gerçekleştirmeli, kondisyonunu korumalı, enerjisini atmalı ve ihtiyaçlarını gidermek için dışarı alışkanlığını oluşturmalıdır.
S: Peki, Köpeklere bez bağlamak doğru mu?
ÇB: Bez bağlamayı kesinlikle önermiyorum, Cilt hastalıklarına, alışkanlıklarından uzaklaşmasına ve doğasına uygun olmayan bir yaşam biçimi ile yaşayarak strese girmesine neden olabilir.
S: Kısırlaştırmak hakkında ne düşünüyorsunuz?
ÇB: İleri kentleşmeden dolayı yaşam alanları kısıtlanan hayvanlar, doğal hayatlarından uzaklaştırdığımız kedi ve köpekler için kısırlaştırma yapılması doğru bir karar. Özgürce gezip doğasını yaşayamayan hayvanlar için, özellikle yüksek katlı binalarda kedi besleyenler kızgınlık döneminde “kedilerin yüksekten düşme sendromu” yaşamasına neden olabilir. O nedenle kısırlaştırılması kesinlikle gereklidir.
S: Kedi ve köpeklerin beslenmesi önerileriniz nelerdir?
ÇB: Hayvanlarda hastalıkların %70 i beslenme kökenlidir. Kedi ve köpeklere kesinlikle ev yemeği verilmesini önermiyoruz. Belli bir kalite altındaki mamaların kullanılması ilerleyen süreçte kesinlikle ciddi sıkıntılara yol açar. Günlük ev ortamını da tehdit eden tüy dökme, ağız bölgesi problemleri, diş eti problemleri, sindirim sistemi problemleri ile karşılaşılabilir.
S: Bir hayvan sahiplenirken bizi neler bekliyor, hayvan sahiplenirken nelere dikkat etmeliyiz?
ÇB: Irklara göre kedilerin ve köpeklerin genetik yatkınlıkları vardır. Mesela siyam kedilerinin böbrek yetmezliği gibi, schotischlerin hipertrofik kardiyomiyopati gibi kalıtsal hastalıkları vardır. K9’ların kalça çıkıklığı gibi. En sağlıklı kediler tekir cinsi kedilerdir. En sağlıklı köpekler ise laboratuvarlarda üretilmiş köpeklerdense hayati adaptasyon sürecini sokaklarda tamamlamış olanlardır. Hayvanların hareket alanları ne kadar genişse, ömürlerinin de o kadar uzun olduğuna inanıyorum.
S: Hayvanlarda Korona ve Fip Virüsü hakkında bilgi verebilir misiniz?
ÇB: Köpeklerin korona aşısı var. Kesinlikle yaptırılmalı. Kedilerde de korona hastalığı uzun süredir mücadele ettiğimiz aşısı olmayan bir hastalıktır. Eve 2. bir kedi alırken korona testi yapılmasının kesinlikle gereklidir. Kontrolsüz ve tedbirsiz hayvan artışı salgınla sonuçlanabilir. Korona hastalığı mutasyona uğradığında fipe dönüşür. Korona ve fip virüsü ile mücadele de artık çeşitli tedavi yöntemleri ile mücadele ediliyor ve başarı sağlanıyor. Fakat bu tedaviler oldukça emek ve masraf isteyen tedavilerdir. Sabırla süreci yönetmek ve uygun koşulları sağlamak gerekir.
S: Veterinerler pahalıdır gibi bir önyargı var toplumumuzda. Peki, sizce veterinerler pahalı mıdır?
ÇB: Bünyemizde kullandığımız tüm teknik ekipmanlar ve medikal malzemeler gerek ham madde olsun gerek malzemeler olsun tamamı döviz kuruna bağlı olduğu için kur artışları maalesef tüm fiyat politikamızı olumsuz etkilemektedir.
S: Sizce kedi ve köpekler yıkanmalı mı?
ÇB: Kedilerin yıkanmasını hiç önermiyoruz, kediler kendilerini temizleyen canlılardır. Yıkanması halinde strese girebilirler, kediler strese girdiklerinde bu süreç hastalıklar ile sonuçlanabilir. Uzun tüylü kedilerin kendilerini temizlemeleri konusunda handikapları olabiliyor. Mide ve bağırsakları tüy nedeniyle tıkanabiliyor. Malt kullanmakta fayda var. Köpekler mevsimine göre kirlendikçe yıkanabilirler, yazın haftada 1 kışın ayda 1 defa yıkanabilirler.
S: Evcil Hayvanlarda Çip Takılması Hakkında Bilgi Verebilir misiniz?
ÇB: Köpeklerde 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren mecburi çip takılması, kedilerde 31 Aralık 2022 tarihine kadar çip takılması mecburidir. Çok sorulan sorulardan birisi çip taktırınca onları takip edebilir miyiz? Hayır takip edemezsiniz. Çip aslında bir TC kimlik numarası gibidir. Pet hayvanını sahibinin üstüne kayıt altına almayı sağlar, aynı zamanda kaybolan bir pet hayvanı ikinci, üçüncü şahıslar tarafından bulunduğunda ve bir pet kliniğine götürüldüğünde üzerindeki çip sayesinde gerçek sahibine ulaşılabilir.
S: Çipi nasıl takıyorlar?
ÇB: Normal bir enjeksiyon iğnesinden bir tık kalın bir iğne ile iki kürek kemiğinin arasında ense dediğimiz kısma tek bir hamle ile takılıyor. Bu esnada hayvan bayıltılmıyor, aşıdan farkı yoktur.
S: Evde bakılan kanatlı hayvanlarda en çok karşılaşılan hastalıklar nelerdir?
Megabakteriosis namı diğer kuruma hastalığı en çok karşılaştığımız hastalıkların başında geliyor. Hayvanların kursaklarında oluşan maya, mantar karışımı bakteriyel bir hastalıktır. Bu hastalığa yakalanan hayvanlar genelde yedikleri yiyeceklerden beslenemiyor ve yararlanım düşüyor. 30 günlük tedavi sürecini tamamlayamazsak ölümle sonuçlanabiliyor. Semptomları siyah dışkı ve şiddetli kilo kaybı ve tüylerde kabarma ile başlıyor. Bazen kusma ya da ishalle de gelebiliyor hasta. Göğüs kafesi dediğimiz sternum hattının bıçak sırtı görünümü alması ile semptomlardan biridir. Bulaşıcı bir hastalıktır.
S: Hayvanların tüy dökmesi sağlık sorunlarına bir işaret midir?
ÇB: Mevsim geçişlerinde tüy dökümü gerçekleşebiliyor. Bu durumla beraber çiftleşme döneminde de bu tür bir dökülme gerçekleşebiliyor, bu normal bir durumdur.
S: Veterinerlik hayatınız boyunca karşılaştığınız en ilginç vaka nedir?
ÇB: Dikiş iğnesini iki parça şeklinde kırarak yiyen tekir cinsi kedi geldi. Röntgen ile iğne yuttuğunu tespit ettik ameliyat ile çıkarıldı.
Bu yazı hakkındaki görüşler: