Zihin Hapishanesinden Özgürleşmek
Yaşadığınız bir olay üzerine tekrar tekrar düşündüğünüz oldu mu? Zihninize takılan bir şeyi bırakmakta zorlandınız mı? Ruminasyon; işlevsel olmayan ve sonuca varmayan düşüncelerin zihinde bozuk bir plak gibi tekrar etmesidir. Kişi yaşadığı olayı çözmek için harekete geçmek yerine olası neden ve sonuçları düşünmek – ten kendini alıkoyamaz.
Dolayısıyla ruminatif düşünce biçimi, kişinin sorun çözme becerilerini etkileyerek alternatif çözümlerden uzaklaşmasına neden olur. Ruminatif bireyler, geçmiş deneyimlerini olumsuz hatırlayarak yaşamlarının olumsuz olaylarla dolu olduğunu düşünür. Yaşadıkları bir sorunu kötümser bir tonda yorumlarlar.
Sorunun kendileriyle ilişkili yönlerini değerlendirirken kendi başarılarını küçümseyerek, hatalarında genelleme yaparak, çarpıtılmış bir yargıya varırlar. Dolayısıyla bireyler karamsar bir tutumda kendilerini olumsuz bir şekilde değerlendirir ve gelecek hakkında umutsuzluğa kapılırlar. Peki ruminatif kısır döngüden çıkmak için ne yapmak gerekir?
Yaşadığınız olayda olumsuz bir sonuca vardığınızda sizi oraya ne götürdü? Başlangıçta olay hakkındaki düşünceleriniz nasıldı? Aynı konu üzerinde tekrar tekrar düşünerek çözüm veya cevap bulabildiniz mi? -Konu zihninde netleşti mi daha da mı karıştı? Düşüncelerimiz bazen bizi sarar ve onların bizden büyük olduğunu düşünürüz.
Oysa çözüm düşüncelerimizi baskılamak veya görmezden gelmek değildir, düşüncelerimizle birlikte olabilmek ve düşüncelerimizle kalabilmektir. Çünkü düşüncelerimizden kaçmak, onları baskılamaya çalışmak veya görmezden gelmek düşüncelerin daha çok gelmesine neden olur. Olumsuz bir zihinsel uğraş içerisinde olduğumuzu fark ettiğimiz anda; düşüncelerimizden bir adım geri gidip mesafe almak, düşüncelere kapılmadan onları gözlemlemek ve yargılarımızdan uzaklaşmak ruminasyona sürüklenmemizi engeller.
Zorlanmalarımızın ve acılarımızın kaynağı deneyimlerimiz değil, deneyimlerimize atfettiğimiz yargılarımızdır. Yaşadığımız zorlayıcı deneyimlerimize yargısız bir şekilde ışık tutabilmek bizi özgürleştirecektir.
Uzman Klinik Psikolog Güneş DURSUN
Bu yazı hakkındaki görüşler: