Matrah Artırımı Uygulaması
Matrah Artırımı Uygulaması, Toplumda yaygın şekilde ifade edildiği üzere “vergi affı” olarak adlandırılan 7440 sayılı kanun kabul edilerek yürürlüğe girdi. Bu kanun, matrah ve vergi artırımı, borçların yeniden yapılandırılması, stok affı diye tabir edilen işletme kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin hükümleri içerisinde bulundurmaktadır. Hem gelir vergisi hem de kurumlar vergisi mükelleflerinin 2018- 2022 dönemlerine ilişkin son 5 yıllık süreçte matrahlarını yükseltmesi ya da mali kârın oluşmadığı dönemlerde asgari matrah tutarını beyan ederek belirlenen oranda vergi ödemesi halinde, artırım yapılan yıllara ilişkin vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmasının önüne geçmesi, şüphesiz en büyük avantajı oluşturmaktadır.
Gelir ve kurumlar vergisinin yanı sıra katma değer vergisi, bazı gelir vergisi tevkifatı ve kurumlar vergisi tevkifatı türleri de mezkur Kanun kapsamında yer almaktadır. Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri bir veya birden fazla yıl ya da bütün yıllar (2018 ila 2022) için vermiş oldukları beyannamelerinde vergiye esas alınan matrahlarını aşağıda yer verilen oranlarda artırarak matrah artırımına ilişkin düzenlemeden yararlanabilirler. Yalnızca 2022 yılına ilişkin birtakım teknik düzenlemeler yer aldığı göz önünde bulundurulmalıdır.
KDV mükellefleri, her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri beyannamelerdeki hesaplanan katma değer vergilerinin yıllık toplamı üzerinden yıllar itibarıyla aşağıdaki tabloda yer verilen oranlarda hesaplanacak tutarları beyan edebilirler:
Zarar durumunda ise yasa koyucu; bu durumu asgari matrah belirlemesi yaparak çözüme kavuşturmuştur. Ayrıca; özellikle gerçek kişiler tarafından sıklıkla karşılaşılan bir durum olan değer artış kazancı, gmsi ya da başka bir gelir unsurunu elde etmesine rağmen beyanname vermeyenler için de asgari matrah üzerinden beyan verilerek kanundan yararlanmak mümkündür:
Gelir ve kurumlar vergisinde matrah artırımında bulunan mükelleflerin, asgari matrahlardan az olmamak üzere artırdıkları matrah üzerinden yüzde 20 oranında vergi ödemeleri gerekiyor. Ancak, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, artırımda bulunmak istedikleri yıla ait yıllık beyannamelerini kanuni sürelerinde vermiş, tahakkuk eden vergilerini süresinde ödemiş ve bu vergi türleri için anılan kanun kapsamında borçların yapılandırılmamış
olmaları şartıyla artırılan matrahları %15 oranında vergilendirilir.
Kanunda yer alan hükümlerden yararlanabilmek için 03.07.2023 (bu tarih dahil) (31.05.2023 iken bir ay uzatıldı) tarihine kadar başvuru yapılması gerekmektedir. Hesaplanan veya artırılan gelir ve kurumlar vergilerinin peşin veya ilk ödeme taksit tarihi 31.07.2023 (30.06.2023 iken bir ay uzatıldı) olarak belirlenmiştir. Bu tarihe kadar ilk taksitin ödenmesi halinde, 12 eşit taksit imkanı da bulunmaktadır. Yapılandırmanın bozulmamasını teminen ödeme tarihlerinin üstünde önemle durulması gerektiği unutulmamalıdır.
